توزیع عادلانه و مصرف بهینه آب کشاورزی با اجرای طرح تحویل حجمی آب

علیرغم اعلام مکرّر اجرای طرح تحویل حجمی آب به کشاورزان در مقاطع زمانی مختلف، بیاد داریم که مدیرکل دفتر اقتصادی و بهره وری آب مدیریت منابع آب ایران در 11 آبان 1401 بود که از انتخاب خوزستان برای اجرای آزمایشی(پایلوت) این طرح خبر داد امّا گویا از آنجا که اقدام لازم جهت عملیاتی کردن این طرح در سطوح بالا هنوز انجام نگرفته، از اجرای آزمایشی طرح در استان خوزستان نیز خبری نیست تا پس از گذشت دهها سال از طرح اولیه این موضوع، هنوز کشور در پله اوّل اجرای این طرح سرنوشت ساز باشد.
تحویل حجمی آب به این معنی است که آب مورد تقاضای بهره بردار، به میزان مشخص و در مکان و زمان مناسب تامین گردد با اجرای این طرح کشاورز خواهد دانست که برای کشتی که براساس الگوی کشت انجام می دهد دقیقاً در چه زمانی از مقدار آب مورد نیاز برخوردار خواهد شد. با اینهمه آنچه باعث تعجب است اینکه با وجود تأکیدهای مکرّر متولیان آب و کشاورزی کشور بر لزوم اجرای آن و آمار و ارقامی از اجرای قانون و پیشبرد آن، بنظر می رسد که بسیاری از کشاورزان از این طرح اطلاع دقیقی ندارند و از منافع آن بی خبرند و بسیاری از کشاورزانی که با موضوع آشنائی دارند، از ناحیه متولیان طرح فعالیتی برای اجرای آن مشاهده نمی کنند. در حالیکه اگر از زمان مطرح شدن این طرح از حدود 40 سال قبل این کار بتدریج صورت می گرفت نه تنها از هدررفت میلیاردها متر مکعب آب در طی این سالها جلوگیری می شد بلکه بسیاری از زمینهای بایر نیز می توانست در چرخه تولید وارد شده و ضمن تأمین کامل امنیت غذائی کشور امنیت اقتصادی کشاورزان نیز تأمین می شد.که این مسأله ضرورت ورود قوه قضائیه را در موضوع ترک فعل متولیان مربوطه ایجاب می کند بویژه آنکه گفته می شود که طرح تحویل حجمی آب به کشاورزان که با امید به ارتقاء بهره وری مصرف آب و  عدالت در توزیع آب کشاورزی از سال 1361 یعنی از 42 سال پیش مطرح بوده به عنوان راه حل قطعی مشکل کم آبی و هدررفت آب کشاورزی مورد اتفاق تمام متولیان کشاورزی و آب کشور قرار داشته و در برنامه های پنجساله توسعه مکرّرا براجرای آن تأکید و برای اجرای آن ضرب الاجل تعیین شده است.
قابل ذکر است که در کشور ما بیش از 80 درصد آب موجود در کشاورزی مصرف می شود امّا بدلیل هدر رفت زیاد ناشی از بکارگیری روشهای سنتی آبیاری بهره وری در این بخش اندک است و بهمین جهت کشاورزان در غالب سالها نمی توانند از تمام توان و امکانات خود برای تولید محصولات مورد نیاز کشور استفاده کنند و این مسأله در استان خوزستان که از عوامل تولید محصولات کشاورزی همچون نیروی انسانی و زمینهای قابل کشت مرغوب و آب و هوا ی مناسبتری نسبت به مناطق دیگر کشور برخوردار است بیشتر به چشم می خورد و بعضاً تلاشهائی نیز صورت گرفته تا در این استان با جلب مشارکت کشاورزان در طرحهائی همچون الگوی کشت و کشت قرار دادی و مانند آن بتوان از شرایط مناسب کشاورزی استان در جهت تأمین منافع ملّی به بهترین وجه استفاده شود، امّا هدررفت آب و بی رغبتی در اجرای طرحهای اساسی مانند طرح تحویل حجمی آب که بهترین روش برای عملیاتی کردن استفاده بهینه از آب قابل حصول کشور است مانع توفیق طرحهای مورد اشاره و ترغیب کشاورزان به مشارکت گسترده  در اجرای کامل این طرحها  بوده است.
موسوی زاده

برچسب ها : مصرف بهینه آب کشاورزی مصرف بهینه آب کشاورزی