عبرت آموزی از فاجعه مصیبت بار طبس!

فاجعه دردناک و مصیبت بار انفجار معدن زغال سنگ شرکت معدنجوی طبس باردیگر نشان داد که علیرغم وجود قوانین و مقرّرات تأمین کننده ایمنی در در محلهای حادثه خیزی چون معادن زغالسنگ و مانند آن، عدم رعایت این مقرّرات و فقدان نظارت کافی بر اینگونه کارگاههای پرخطر و در نتیجه کوتاهیهای احتمالی در ایمن سازی این معادن چه فجایعی می تواند ببار آورد.
معدان زغالسنگ از جمله معادنی هستند که وجود گازهائی سمی و قابل اشتعال سریع همچون گاز متان در آنها قطعی است و لذا در هنگام صدور پروانه بهره برداری از این معادن بر ایمن سازی محیط و فراهم کردن آمادگیهای لازم برای مقابله با شرایط غیرایمن که بروز آن معمولاً بسیار محتمل است تأکید زیادی می شود و وجود کارشناسان متعدّد ایمنی در ساختار تشکیلاتی این کارگاهها گواه اهمیت موضوع است. با اینهمه بسیار دیده شده که در این قبیل معادن با کمترین سهل انگاری و عدم دقّت در رعایت نکات ایمنی، فجایع مصیبت باری رخ می دهد که همچون فاجعه معدن طبس و یا حادثه سال گذشته معدن زغالسنگ البرز شرقی در طزره  دامغان همه کشور را عزادار می کند.
اگرچه هنوز بررسی کاملی از علل و عوامل حادثه اخیر معدن زغالسنگ طبس صورت نگرفته و البته تمام مقامات ذیربط نظارتی و اجرائی بر این بررسی تأکید دارند، امّا ناگفته پیداست که یکی از عوامل اصلی بوجود آمدن این فاجعه سهل انگاریهای مرسوم در انجام وظایف مدیریتی و نیز ضعف دستگاههای نظارتی در بازرسیهای بموقع ایمنی و مانند آن است که خود زائیده کوتاهی دستگاههای نظارتی بالاتر در شناسائی موارد ترک فعل مدیران و اعمال مجازات بازدارنده و عبرت آموز در قبال این جرائم است.
 اگرچه معمولاً در سازمانهای دولتی قوانینی جهت رسیدگی به تخلّفات اداری وجود دارد ولی ظاهراً این قوانین خاص کارکنان دون‌پایه است و مدیران ارشد بابت عملکرد نامطلوب و یا خطا در انجام وظایف، بندرت مورد بازخواست قرار می گیرند و در بسیاری از موارد جهت لاپوشانی خطای صورت گرفته به جابجائی خاطی بسنده می شود که غالباً این جابجائی به نوعی ترفیع شغلی ختم می گردد. این در مواقعی است که عملکرد مدیر یا مسئولی نامطلوب باشد و احیاناً تخلّف روشنی در انجام وظایف صورت گرفته باشد، امّا اگر مدیر و مسئولی بخشی از وظایف خود را انجام نداده و با ترک فعل خود خسارتهای زیادی به بار می آورد، تا این اواخر مطمئن بود که بازخواستی در کار نیست و در صورت کشف ماجرا با دهها توجیه از وی حمایت خواهد شد.
امّا اینک چند سالی است که واژه متروک ترک فعل مسئولین به عنوان جرمی که با وجود ضرر و زیانهای مادی و معنوی بیشمار تاکنون نادیده گرفته می شد بر سر زبانها افتاد و این امیدواری را بوجود آمده که در صورت رسیدگی به ترک فعلها و بازخواست و مجازات مدیرانی که با نداشتن شایستگی و توانائی انجام وظایف محوّله و صرفاً براساس رابطه مسئولیت پذیرفته و بر اثر کوتاهی در انجام وظایف خود، خساراتی ببار آورده اند، افراد فاقد صلاحیت از ترس بازخواستهای بعدی از قبول مسئولیتهای سنگین بپرهیزند و نظام شایسته سالاری در واگذاری مسئولیتها بار دیگر احیا گردد.  اینک انتظار می رود که بر همین اساس حادثه فاجعه بار انفجار معدن زغاسنگ طبس نیز مورد ارزیابی قرار گیرد و با مدیران ناکارآمدی که ترک فعلشان موجب بوجود آمدن این حادثه شده چنان برخورد شود که ضمن تشفّی خانواده های داغدار، مانع ادامه حضور اینگونه افراد در چنین جایگاههائی باشد.  
موسوی زاده
 

برچسب ها : طبس انفجار معدن زغال سنگ شرکت معدنجوی طبس خراسان جنوبی