آمار و برنامه ریزی؛ زینت یا ضرورت!؟

                
 
اوّل آبانماه در تقویم رسمی کشور روز آمار و برنامه ریزی نامگذاری شده تا هم جایگاه ویژه و اهمیت آمار و برنامه ریزی در پیشرفت کشور نشان داده شود و هم مردم نیز با این موضوعات سرنوشت ساز آشنا شده و ضمن بهره برداری در زندگی فردی از اهمیت مشارکت خود در تهیهِ آمارهای مورد نیاز و مساعدت در اجرای برنامه های تهیه شده برای پیشرفت کشور آگاه شوند.  ‌
وظیفهِ آمار تعیین اصول و روش جمع آوری اطلاعات اولیه، مرتب و خلاصه کردن و نمایش دادن آنها، و بالاخره تجزیه و تحلیل اطلاعات اولیه و استخراج نتایج و بهره برداری درست از این نتایج برای برنامه ریزیها است و برنامه ریزی، کوششی سازمان یافته و آگاهانه برای هماهنگی، جمع بندی و تلفیق مطلوب و بهینه همه امکانات و منابع مادی و انسانی برای رسیدن به هدف یا اهداف مورد نظر در زمان مشخص با استفاده از آمار و اطلاعات دقیق و بهنگام است. بنابراین، همانطور که ملاحظه می شود آمار، مقدمه ای برای برنامه ریزی و معیاری برای ارزیابی وضع موجود، تعیین معیارهای سنجش و ارزیابی عملکردها و تعیین میزان موفقیت برنامه ها است که بدون این معیارها نه مسئولان و برنامه ریزان و نه محققین و پژوهشگران و دیگر فعالان عرصه های اقتصادی و اجتماعی و فرهنگی قادر به شناخت دقیق وظایف خود و انجام موفقیت آمیز آنها نخواهند بود. نظام آماری کشور موظف است و می کوشد تا با تهیه و تولید اطلاعات آماری و عرضه به موقع آن به این نیازها پاسخ دهد و مرکز آمار ایران به عنوان مسئول اصلی و رسمی تهیهِ آمار مورد نیاز کشور، بعضاً با همکاری سازمانها و نهادهای دیگر به تهیهِ آمارهائی دست می زند تا بستر لازم برای برنامه ریزی‌های مؤثّر و کارآمد فراهم شود. امّا آنچه در این مورد اهمیت بسیار دارد یکی دقّت، درستی و بهنگام بودن این آمارها و دیگری اعتقاد تصمیم گیران به برنامه ریزی و استفاده بموقع و درست از آمار و اطلاعات صحیح در تهیهِ برنامه ها است.  ‌
با وجود تجربهِ 75 ساله در برنامه ریزی کشوری و سابقهِ 65 ساله در اجرای سرشماری‌های نفوس و مسکن و تهیهِ دیگر آمارهای مورد نیاز، انتظار این است که هم اکنون کشور از نظام آماری متقنی برخوردار باشد و تصمیم گیران کشور توانسته باشند با برنامه های مؤثّر و کارآمد متکی به آمار و اطلاعات دقیق، مشکلات کشور را یکی پس از دیگری حل کنند، امّا از حدود 35 سال برنامه ریزی به اصطلاح توسعهِ نمایشی دوران طاغوت که بگذریم، در برنامه های توسعه بعد از انقلاب نیز به دلیل سستی در تهیهِ آمار درست، جایگزینی چانه زنی و اعمال نفوذ در برنامه ریزی ها و بهنگام اجرا بجای تکیه بر اصول و مبانی آن و تلاش برای استفاده ابزاری از اطلاعات توسط مقامات و مانند آن، این تجربه و سابقه نسبتاً طولانی در تهیهِ آمار و برنامه ریزی نتوانسته است چندان مفید واقع شود، همچنانکه هنوز برخی از دستگاهها حاضر به پذیرش مرجعیت مرکز آمار نبوده و خود به تولید آمار متناقض و غیراستاندارد مشغولند و همین آمارنادرست نیز بعضاً به عنوان آمار رسمی به مردم منتقل شده و مبنای کار برنامه ریزان قرار می گیرد. بنابراین ضرورت دارد که با تأکید بر مرجعیت واحد در تهیه آمار کشور و بکارگیری دقیق آمارهای درست در برنامه ریزی ها، آمار و برنامه ریزی از حالت نمایشی خارج شده و به عنوان ابزاری کارآمد در راه پیشرفت کشور بکار گرفته شود. ان شاء ... .
موسوی زاده
 

برچسب ها : آمار و برنامه ریزی تقویم رسمی کشور تاریخ