«استندآپ کمدی چیست و چی نیست» در سه‌نقطه جدید

 شماره بیست وچهارم ماهنامه سه نقطه (مکتوب طنز و جد فارسی) در چارچوب اولین ویژه نامه استندآپ کمدی به زبان فارسی منتشر شد.

استندآپ کمدی نه فقط در ایران که در جهان ژانری نوظهور محسوب می شود. پیشینه کلمه به زحمت و آن هم با کندوکاوهای شبه باستان شناسی در مجلات قدیمی به بیش از صد سال می رسد و تا ۵۰ ، ۶۰ سال پیش حتی در آمریکا که پرورشگاه اصلی آن محسوب می شود، جدی گرفته نمی شد.

شاید نامگذاری سرسری آن هم که صرفا به معنای کمدی ایستاده است نشان از آن باشد که خلایق چه آنها که به تماشای آن می رفته اند و با آن آشنا بوده اند و چه حتی آنها که دست اندرکار اجرایش بوده اند چندان آن را در خور توجه و عداد سایر هنرها و ژانرهای هنری نمی دیده اند تا نامی بیشتر از توصیف ایستاده بودن کمدی برایش انتخاب کنند...

استندآپ کمدین ها اما اکنون سلطان صحنه ها و قاب ها و برنامه ها هستند، فقط در عرض نیم قرن پس از ظهور جدی و بلافاصله قوام یافتن این هنر (یا ژانر یا سرگرمی یا هرچه بنامیمش) ده ها هزار استندآپ کمدین در بارها و کلاب ها و صحنه های تئاتر و جنگ ها و برنامه های تلویزیونی سراسر جهان مشغول خنداندن مردم هستند و با کمترین امکانات و غالبا هیچ لوازم صحنه و ابزار نمایشی بیشترین توجه، شهرت و پول را به دست می آورند... (ص.۱۱)

 شماره بیست وچهارم ماهنامه سه نقطه (مکتوب طنز و جد فارسی) در چارچوب اولین ویژه نامه استندآپ کمدی به زبان فارسی منتشر گردید. محمود فرجامی استندآپ کمدین، نویسنده و مترجم ایرانی سردبیر میهمان پرونده این شماره تحت عنوان «استندآپ کمدی چیست؟ استندآپ کمدی چی نیست؟» بوده است.
آنچه در سه نقطه ۲۴ می خوانیم: در یادداشت «استندآپ کمدی، یک اتفاق نه چندان ساده» سید ابراهیم نبوی به تجربه های شخصی اش بعنوان طنزپردازی که پایگاه اصلی اش نوشتن بوده و سپس تجربه اجرا را آزموده می پردازد. بعد از آن جلال سمیعی در یادداشت «ایستادن در راه خنده» ریشه های استندآپ کمدی امروزی را در برنامه های طنزمحور ایرانی چهار دهه اخیر بررسی می کند.

رضا رفیع در یادداشتی با نام «راه رفتن روی ریسمان» از تجربه های خود در زمینه استندآپ کمدی و همینطور پیشینه بومی بعضی مؤلفه های آن در آثار فارسی و شخصیت های ایرانی می گوید. «وودویل، کاباره، استندآپ» نام مطلبی است که در آن نگارنده تاریخچه و برخی اصطلاحات استندآپ کمدی را شرح می دهد.
در فصل نقدها و نگاه ها، افشار مقدم در مطلبی با نام «این شغل گروه چهاری» به سراغ معضلاتی که کرونا برای استندآپ کمدین ها بوجود آورده رفته است. بهمن مضراب در یادداشت اول خود «خشت کج» برنامه خندوانه و روند رواج استندآپ کمدی در آنرا با لحن و زبانی صریح نقد می کند و در یادداشتی دیگر با نام «سرانجام آزادی» نگاهی به زندگی جرج کارلین استندآپ کمدین مشهور آمریکایی می اندازد. «یک شب مشهور بودن، یک عمر احمق بودن» عنوان مطلبی از علی خزاعی فر است که در آن به نقد و بررسی فیلم سلطان کمدی ساخته مارتین اسکورسیزی می پردازد.
«در خدمت و خیانت خندوانه» عنوان گفت وگویی است با رامبد جوان که در آن به نقش وی در شکل دهی استندآپ کمدی امروزی در ایران پرداخته شده است. همینطور در این شماره گفت وگویی مفصل با دکتر الیور دابل، از پژوهشگران آکادمیک و به نام انگلیسی در حوزه استندآپ کمدی صورت گرفته است. ماز جبرانی استندآپ کمدین معروف ایرانی الاصل در این شماره پای میز گفتگو با سه نقطه نشسته است که ماحصل آن مطلبی است با نام «روی پای خودت بایست و بخندان» و در انتهای آن مطالبی درباره زندگی ماز می خوانیم که ویکی پدیا نمی داند.

گفت وگوی بعدی با شقایق دهقان نخستین زن استندآپ کمدین ایرانی صورت گرفته است که مکتوب آنرا در مطلبی با نام «هیس! دخترها استندآپ نمی کنند» می خوانید. در آخرین مطلب این فصل با نام «من و دلقک درونم» بابک رجبی در خلال گفت وگویی با سه نقطه درباره پیوند موسیقی و استندآپ کمدی حرف می زند.
در اولین مطلب فصل تجربه نگاری ها تحت عنوان «پنج فرمان کمدی»، نیلاب سرابی اولین زن استندآپ کمدین افغانستانی از نخستین استندآپش و تجربه های شخصی اش در این حوزه نوشته است. میثم درویشان پور هم در «بالا آمدن با استعدادیابی» از روند مسابقات خنداننده شو در برنامه خندوانه و محاسن و معایب آن می گوید. محمدرضا شهبازی در «بالا رفتن از نردبان باسه هندوانه در بغل» روایتی شخصی از تجربیات خودش در حوزه ی استندآپ را بیان می کند.

بعد از او مجید مجیدی قصه استندآپ کمدین شدنش را در یادداشتی با عنوان «از جناب سرهنگ به آفتاب نشین ها» تعریف می کند. «استندآپ کمدی در اتاق شیمی درمانی» عنوان آخرین مطلب فصل تجربه نگاری هاست که شقایق رضایی در آن شغل خودش پرستاری را به استندآپ کمدین بودن پیوند می زند.
«در دفع یک مزاحم به نام مزه پران» نوشته محمود فرجامی آغازکننده فصل مقالات این شماره است. فرجامی سلسله یادداشت هایی آموزشی در زمینه استندآپ کمدی برای سه نقطه نوشته است که حالا به قسمت دوازدهم رسیده است و هرکدام حول یک یا دو موضوع عملی می چرخند. در بخش دوم این یادداشت تحت عنوان راست ایستادگان، با معرفی کوتاهی از الن دی جنرس کمدین شهیر آمریکایی روبرو می شویم. مقاله بعدی نوشته لارنس ای مینتز استاد بازنشسته مطالعات آمریکایی در دانشگاه مریلند و برگردان فرزانه احمدی است که نگارنده در آن سویه های فرهنگی و اجتماعی استندآپ کمدی را برمی شمرد.

در مقاله سوم تحت عنوان «من هم خنده دارم، مثل شما» باهار مؤمنی سویه های روان شناختی استندآپ کمدی و خودخنده زنی را مرور کرده است. و در آخرین مقاله این بخش، نوشته یان برودی و برگردان صادق یوسفی، در مطلبی مفصل مدخل استندآپ کمدی را از دانشنامه طنزپژوهی وام گرفته است.
تهرانشهر ۲۴ با مطلبی از ابراهیم افشار تحت عنوان «شیمبل های آلاگارسونی از حاج علی شکست خوردند» شروع می شود که نگارنده در آن به سراغ طنازان شفاهی قدیم و متلک گویان رفته است و با یادداشتی از محمدحسین افخمی با نام «لاله اش رفته و زارش مانده متأسفانه» آخر می یابد که در آن نسبت گفتمان و خیابان را واکاوی شده است.
ماهنامه سه نقطه با همکاری هنرمندان شیما جوهرچی، نفیسه رحمانی، حامد رضوی، فاطمه چاوشی، محمد رفیعی، حسین شمس، سید محمد صاحبی، محمد باقری، محمد صمدی، فاطمه فهیمی، سحر نحوی، طیبه دالایی و سایر دوستان و آشنایان، و به مدیرمسئولی امید مهدی نژاد تولید و منتشر می شود.

بیست وچهارمین شماره سه نقطه، در ۲۱۲ صفحه در کتابفروشی ها و فروشگاه های آنلاین عرضه شده است.

برچسب ها : شقایق دهقان استندآپ کمدی رامبد جوان