«روز قدس»، جلوه‌ای از خروش ملت ایران در برابر «غده سرطانی» خاورمیانه

امام خمینی(ره) از دهه ۱۳۴۰، «فلسطین» را دغدغه‌ای اسلامی دانستند و در سال ۱۳۵۸، آخرین جمعه رمضان را «روز قدس» نامیدند تا علیه اسرائیل و حامیانش، به‌ویژه آمریکا، اتحاد شکل گیرد. ایشان اسرائیل را «غده سرطانی» خوانده و از بی‌عملی کشورهای اسلامی انتقاد کردند.

به گزارش خبرنگار سیاست خارجی ایرنا، ریشه‌های موضوع فلسطین به اوایل قرن بیستم بازمی‌گردد، زمانی که بریتانیا با صدور اعلامیه بالفور در سال ۱۹۱۷، از ایده ایجاد یک «خانه ملی» برای یهودیان در سرزمین فلسطین حمایت کرد. این اعلامیه در شرایطی منتشر شد که فلسطین تحت قیمومیت بریتانیا قرار داشت و ساکنان اصلی آن، یعنی اعراب مسلمان و مسیحی، هیچ‌گونه مشارکتی در این تصمیم‌گیری نداشتند.

این اقدام به افزایش مهاجرت یهودیان به منطقه منجر شد و به‌تدریج تنش‌هایی میان ساکنان بومی و مهاجران جدید شکل گرفت. از آنجا که فلسطین به دلیل وجود اماکن مقدسی چون مسجدالاقصی برای مسلمانان اهمیت ویژه‌ای دارد، این تحولات به‌سرعت در جهان اسلام بازتاب یافت و به یک موضوع دینی و هویتی تبدیل شد که احساسات مذهبی و ملی‌گرایانه را برانگیخت.

با تأسیس دولت اسرائیل در سال ۱۹۴۸، این مناقشه وارد مرحله‌ای تعیین‌کننده شد. جنگ ۱۹۴۸ که به آوارگی گسترده فلسطینی‌ها و از دست رفتن بخش‌های بزرگی از سرزمین‌شان انجامید، نه تنها یک فاجعه انسانی برای مردم فلسطین به شمار آمد، بلکه به یک نقطه کانونی برای همبستگی اسلامی و اعتراض جهانی تبدیل شد.

این رویداد، که به «نکبت» معروف است، باعث شد موضوع فلسطین به‌ویژه با دخالت قدرت‌های بزرگ و شکل‌گیری قطعنامه‌های سازمان ملل، از یک مسئله محلی به یک چالش بین‌المللی ارتقا یابد. درگیری‌های بعدی، مانند جنگ ۱۹۶۷، و اشغال سرزمین‌های بیشتر، همراه با پوشش رسانه‌ای گسترده در دهه‌های بعد، این موضوع را به نمادی از مبارزه برای عدالت و حقوق بشر در سطح جهان تبدیل کرد و جایگاه آن را به‌عنوان یک بحران هم در جهان اسلام و هم در عرصه بین‌المللی تثبیت نمود.

بنیانگذار انقلاب ایران و مساله فلسطین

امام خمینی(ره)، ۱۳ رمضان ۱۳۹۹ق (۱۶ مرداد ۱۳۵۸ش) در پیامی خطاب به مسلمین ایران و جهان، آخرین جمعه ماه رمضان را «روز قدس» نامید و از مسلمانان جهان و دولت های اسلامی خواست برای کوتاه کردن دست دولت اسرائیل و پشتیبانان آن به هم بپیوندند. پیام مذکور در واکنش به حمله نیروهای اسرائیلی به مسجدالاقصی و همچنین بمباران جنوب لبنان صادر شد. پس از اولین راهپیمایی روز قدس در تهران، سفیر فلسطین در ایران، پیام یاسر عرفات را قرائت کرد و مهدی بازرگان، نخست وزیر دولت موقت ایران، عبدالحلیم خدام، وزیر خارجه سوریه و آیت الله خامنه‌ای و محمد مجتهد شبستری در این مراسم سخنرانی کردند.

بنیانگذار انقلاب اسلامی در ۳۰ اردیبهشت ۱۳۵۹، در سخنرانی در جمع اعضای کادر مرکزی جنبش امل لبنان فرمودند: «من از سالهای طولانی راجع به اسرائیل و راجع به جنایات او همیشه در خطبه ها، در نوشته ها، گوشزد کرده ام به مسلمین که این یک غده سرطانی است در یک گوشه ممالک اسلامی، و اینطور نیست که اکتفا بکند به همان «قدس» و اینها، اینها بنایشان بر این است که پیش بروند؛ یعنی اینها تابع سیاست امریکا هستند. امریکا هم آمالش فقط یکجا نیست، چنانچه همه ابرقدرتها می خواهند همه ممالک را تحت سیطره قرار بدهند».

امام (ره) همچنین در سخنانی با انتقاد از بی عملی کشورهای مسلمان و عرب در برابر اشغال فلسطین فرمودند: « الآن چقدر سال است که اسرائیل آمده و غصب کرده است این اراضی فلسطینی ها را و این همه جمعیت عرب و ممالک عربی، اینقدر عُرضه نداشته اند که این فلسطین را رد بکنند. می گویند امریکا پشت سرش است. خیر، بی عرضه هستید! بی عرضه اند. نه این است که امریکا- اگر این قدرت، قدرت صد میلیونی ‏‏عرب با هم مجتمع بشوند، امریکا هم نمی تواند کاری بکند، اروپا هم نمی تواند، هیچ جا نمی تواند کاری بکند؛ لکن مجتمع نیستند. بله، آنها کاری که می کنند این است که اینها را نگذارند مجتمع بشوند». ‏

امام خمینی(ره) پیش از انقلاب سال ۱۳۵۷ (۱۹۷۹ میلادی) نیز در مورد مسئله فلسطین سخنرانی‌ها و بیاناتی داشتند. ایشان از همان آغاز نهضت اسلامی در اوایل دهه ۱۳۴۰ شمسی (دهه ۱۹۶۰ میلادی) به موضوع فلسطین و مبارزه با رژیم صهیونیستی توجه نشان دادند و آن را به‌عنوان یک مسئله مهم برای جهان اسلام مطرح کردند. این مواضع در سخنرانی‌ها، اعلامیه‌ها و نوشته‌هایشان پیش از پیروزی انقلاب مشهود است.

به عنوان مثال، در سال ۱۳۴۲، امام خمینی در سخنرانی‌های خود در قم، به نقش اسرائیل در منطقه و حمایت قدرت‌های غربی از آن اشاره کردند و نسبت به نفوذ صهیونیسم در ایران و همکاری رژیم پهلوی با اسرائیل هشدار دادند. همچنین در سال ۱۳۵۱، ایشان در پیامی به مردم ایران و مسلمانان جهان، بر لزوم حمایت از مردم فلسطین تأکید کردند و استعمار و رژیم صهیونیستی را عامل تفرقه میان مسلمانان دانستند. این بیانات نشان‌دهنده آن است که مسئله فلسطین از همان ابتدا بخشی از دغدغه‌های اصلی ایشان بود و محدود به دوره پس از انقلاب نمی‌شود. این دیدگاه‌ها بعدها با پیروزی انقلاب و نام‌گذاری روز قدس در سال ۱۳۵۸ به‌صورت عملی و گسترده‌تر پیگیری شد.

وزارت امور خارجه ایران و روز قدس ۱۴۰۴

‏سیدعباس عراقچی، وزیر امور خارجه کشورمان روز پنجشنبه در یادداشتی که در روزنامه الاخبار لبنان منتشر شد، با اشاره به اهمیت «روز قدس» نوشت: « در این روز بزرگ که همبستگی جهانی با مردم فلسطین را جشن می‌گیریم، باید به وضوح سه «نه» بزرگ در سطح جهانی علیه سیاست‌های رژیم صهیونیستی مطرح کنیم: نه به اشغال، نه به آپارتاید و نه به محو فلسطین».

وزیر امور خارجه افزود: «بیش از هشت دهه است که فلسطین تاریخی از اشغال صهیونیست‌ها رنج می‌برد و هر روز بخشی از آن به رژیم اشغالگر ضمیمه می‌شود. تا امروز تنها ۷ درصد از فلسطین تاریخی باقی مانده است. این اشغال وحشیانه نه تنها مغایر با موازین متعدد بین المللی است، بلکه با قطعنامه‌های متعدد صادره از سوی شورای امنیت و مجمع عمومی سازمان ملل متحد، از جمله قطعنامه‌های ۳۳۸، ۴۷۶ و ۲۳۳۴ شورای امنیت علیه رژیم اشغالگر صهیونیستی، علاوه بر رد ده‌ها قطعنامه غیر الزام آور مصوب مجمع عمومی سازمان ملل، محکوم شده است».

اسماعیل بقائی، سخنگوی وزارت امور خارجه نیز در حساب ایکس خود در واکنش به موج جدید حملات رژیم صهیونیستی به غزه نوشت: «رژیم اسرائیل با کشتن بیش از ۱۸۰ ⁧کودک فلسطینی⁩ در ⁧غزه⁩ طی فقط یک‌روز، مرتکب بزرگترین کودک کشی طی ۸ دهه عمر جنایت‌بار خود شده است!‏ اینک افکار عمومی دنیا به روشنی دریافته است ⁧#کودک_کشی⁩ رژیم اشغالگر، سیاستی نظام‌مند و عامدانه با قصد و نیت نسل‌کشی و ⁧پاکسازی قومی⁩ فلسطینیان است؛ رژیم اسراییل با همدستی و حمایت همه‌جانبه ⁧آمریکا⁩، انگلیس و برخی دیگر از دولت‌های غربی و در سایه سکوت و بی‌عملی شورای امنیت سازمان ملل و نهادهای ذیربط حقوق بشری به ارتکاب جنایت علیه بشریت، جنایات جنگی و نسل کشی ادامه می‌دهد. کشتار و شکنجه کودکان بی‌گناه ‌ فلسطینی زخم‌هایی عمیق بر وجدان بشریت نهاده و بی‌عملی و بی‌تفاوتی سازمان ملل و نهادهای ذیربط حقوق بشری همچون نمکی است بر این زخم‌ها.‏ زمان آن فرا رسیده است که جهان به خود آید و علیه حادترین ظلم تاریخ معاصر به پا خیزد، به ⁧بی کیفرمانی⁩ مرتکبین جنایات شنیع علیه کودکان فلسطینی پایان دهد و رژیم نسل‌کش و حامیان آن را به خاطر ارتکاب جنایات شنیع در غزه و کرانه باختری مؤاخذه و محاکمه کند».

در بخشی از بیانیه وزارت امور خارجه به مناسبت روز جهانی قدس نیز آمده است: «طی دو سال اخیر، متعاقب عملیات طوفان‌الاقصی که فوران خشم فروخورده ملت مظلوم فلسطین و نشانه زنده‌بودن انگیزه و روح مقاومت در برابر ظلم و عصیان اشغالگران بود، رژیم صهیونیستی با اتکا به حمایت همه‌جانبه سیاسی، تسلیحاتی، مالی و رسانه‌ای آمریکا، طرح امحای فلسطین را با شدتی بی‌سابقه و به شکل یک نسل‌کشی تمام‌عیار دنبال کرده است.

قتل عام بیش از پنجاه‌هزار انسان بی‌گناه فلسطینی که اغلب آن‌ها کودک و زن هستند، تبدیل کل باریکه غزه به تلی از آوار، همزمان با محاصره کامل غزه و تحمیل قحطی و گرسنگی و تشنگی بر آن‌هایی که از بمباران‌ها جان سالم به در برده‌اند، تخریب کامل بیمارستان‌ها و مراکز درمانی، و نیز کشتار و بازداشت هزاران نفر در کرانه باختری، فلسطین اشغالی را به صحنه نقض‌های بی‌سابقه همه اصول و هنجارهای حقوقی-بین‌المللی به‌ویژه حقوق بشر و بشردوستانه تبدیل کرده است.

بدون تردید همه دولت‌هایی که به هر نحو از رژیم صهیونیستی پشتیبانی تسلیحاتی، مالی و سیاسی کرده یا مانع از اقدام عملی سازمان ملل متحد و سایر نهادهای ذیصلاح بین‌المللی، از جمله دیوان بین‌المللی کیفری و دیوان بین‌المللی دادگستری، برای توقف نسل‌کشی و محاکمه سران جنایتکار اسرائیل شده‌اند، به‌ویژه آمریکا، انگلیس و آلمان، شریک جنایات ارتکابی علیه مردم فلسطین محسوب شده و باید در پیشگاه تاریخ و وجدان انسانی مواخذه شوند».

برچسب ها : اسرائیل انقلاب مجمع عمومی سازمان ملل متحد