ضرب‌المثل‌های بهاری که هشدار می‌دهند

در زبان و ادبیات پارسی، ضرب المثل‌ها از جایگاه ویژه‌ای برخوردار هستند و ضرب المثل‌های بهاری هم از این قاعده مستثنی نیستند.

زهره صارمی، دکترای ادبیات فارسی و استاد دانشگاه، درمورد دو ضرب المثل بهاری و چرایی آن‌ها بیان کرد: یکی از ضرب المثل‌هایی که به فصل بهار اشاره می‌کند «به هوای بهار و حال بچه اعتمادی نیست» که این ضرب المثل بیشتر جنبه هشداری برای حفظ احتیاط و وجه محتاطانه دارد و منظورش این است که با توجه به این که ناپایداری وضعیت جوی در ساعات طولانی، یکی از نشانه‌های تغییر فصل به ویژه بهار است و این اتفاق در تجربه زیستی همه رخ داده است، در نتیجه، در شرایطی، ممکن است هوا بسیار گرم و آسمان صاف و خورشید تابان شود و در مقابل، در لحظه‌ای دیگر، هوا ابری شود و باد شروع به وزیدن کند و باران شدیدی ببارد که این موضوع نشان دهنده این است که انسان باید جانب احتیاط را رعایت کند و با لباس مناسب از منزل خارج شود و به هوای خیلی صاف اعتماد نکند و ناپایداری جوی را درنظر بگیرد. 

این استاد دانشگاه گفت: این موضوع درمورد بچه‌ها هم صدق می‌کند. چون آن‌ها به دلیل وضعیت جسمی آسیب پذیری که در مقایسه با بزرگسالان دارند ممکن است در مواجهه با شرایط و فضا‌های مختلف خیلی زودتر آسیب ببینند؛ به طوری که ممکن است بچه‌ای با حالت شادی و خنده در حال بازی باشد و طولی نکِشد و دچار تب و ناراحتی و کسالت شود. در نتیجه، این ضرب المثل در هر دو مورد، جنبه محتاطانه و رعایت جوانب احتیاط را نشان می‌دهد. 

صارمی ادامه داد: یکی دیگر از ضرب المثل‌های جالبی که شاید همه یا اغلب افراد شنیده باشند؛ ضرب المثل «سالی که نکوست از بهارش پیداست» و این ضرب المثل هم، کنایه آمیز است و بیان کننده این است که شاید سال بد از بهارش مشخص باشد. چون با بارش برف و باران در بهار، محصولات کشاورزی ازبین می‌رفتند و یا این که مناطقی دچار سیل می‌شدند و این‌ها شرایطی بودند که مردم را دل آزرده می‌کردند و درواقع، این گفته‌ها در سیر زمان به گفتمان تبدیل شدند تا بگویند سالی که بهارش این طور است مشخص است چه بهاری است.

او افزود: شاید درمورد ضرب المثل «سالی که نکوست از بهارش پیداست» بتوان برداشت دیگری هم داشت و حالت روساخت این ضرب المثل را درنظر گرفت. یعنی این سال با بهار زیبا و دل انگیزی که دارد نشان دهنده خوب بودن امسال است و به نشانه‌های خوب آن اشاره می‌کند که در ابتدای سال مشاهده می‌کنیم و به نوعی، نشان دهنده وجه دوراندیشانه است و مخاطب آن مردم هستند تا خردی داشته باشند و حداقل تا چند ماه آینده را پیش بینی کنند و مسئله‌ای غافلگیرشان نکند.

برچسب ها : ضرب المثل های فارسی ضرب المثل های ایرانی فصل بهار