بزرگترین تالاب کشور در خطر نابودی!

در کشوری مانند ایران که از وجود نعمت ارزشمند تالابهای متعدّد در مناطق مختلف برخوردار است، کمتر کسی است که از اهمیت این نعمت الهی و تأثیرات اقتصادی، آب و هوائی و حتی فرهنگی و اجتماعی آن و وابستگیهای عمیق معیشتی هزاران خانواده ایرانی به این پدیده بی خبر باشد. امّا چنین بنظر می رسد که برخی از مسئولین مرتبط با موضوع از این اهمیت و تأثیرات بی خبر بوده و یا خود را به بی خبری می زنند همچنانکه خصوصاً در سالهای اخیر شاهد اقداماتی هستیم که علیرغم هشدارهای علمی مراکز رسمی و اصرار صاحب نظران متخصّص، عاملین این اقدامات تنها جهت نفع منطقه ای محدود و احیاناً زودگذر و یا تأمین نظر برخی متنفذین صورت گرفته و خطرات ناشی از این اقدامات موجودیت تالابها را نشانه گرفته است و تالابهای متعدّد و ارزشمند استان خوزستان دقیقاً در معرض چنین خطراتی هستند که در این مختصر تنها به بزرگترین تالاب کشور یعنی تالاب شادگان می پردازیم. تالابی با بیش از 530 هزار هکتار مساحت که بخش شیرین آن حداقل به 700 میلیون متر مکعب آب در سال نیاز دارد و تاکنون عمدتاً این نیاز از حوضه آبریز مارون-جراحی تأمین شده امّا در سالهای اخیر علاوه برافزایش برداشت بیرویه در مسیر مارون که تالاب را با مشکلات زیست محیطی ناشی از کاهش میزان آورد آب و افت کیفیت جریان ورودی روبرو کرده، اجرای طرحهای سدسازی در مسیر این رودخانه  همچون سد چمشیر در گچساران و سد آبریز در محدوده شهرستان کهگیلویه نیز عامل شدّت گرفتن مضاعف این مشکلات خواهد بود.
در آستانه آبگیری سد چمشیر،  زیانبار بودن آبگیری این سد و تأثیرات مخرب آن در نابودی تالاب بین المللی شادگان را در همین ستون متذکّر شده بودیم و صاحب نظران بسیاری نیز انتقادات خود را در این مورد مطرح کرده و نسبت به خطر خشک شدن تالاب شادگان و تبدیل این تالاب بزرگ به کانون گردو غبار و تولید ریزگرد و قطع معیشت هزاران خانواده وابسته به این تالاب هشدار داده بودند، لیکن اعمال نفوذهای صورت گرفته و بودجه بندی چانه ای مانع توجّه به انتقادات و اتخاذ تصمیمی درست در این مورد شد و علیرغم مخالفتهای سازمان حفاظت از محیط زیست و وجود اشکالات و ابهامات فراوان در جانمائی های صورت گرفته، سد آبگیری شد تا تصوّر تبدیل پهنه وسیع تالاب شادگان به یکی از بزرگترین کانونهای داخلی ایجاد ریزگرد و گرد و غبار به کابوسی رنج آور برای مردم مجاور این تالاب تبدیل شود.
اینک خبر می رسد که علیرغم مطالعه گسترده و مخالفت مرکز پژوهشهای مجلس شورای اسلامی به عنوان یکی از مراجع بزرگ و رسمی تصمیم ساز در کشور، در مورد احداث سد آبریز بدلیل آثار زیانبار متعدّدی که در پی دارد، همان عوامل ذکر شده اثرگذار در اجرای سد چمشیر، در حال اثرگذاری بر اجرای این طرح جدیدند تا یک بار دیگر از میزان آورد به تالاب شادگان کاسته شود و خطر خشک شدن این تالاب و آثار شوم ناشی از آن بصورت تصاعدی افزایش یابد. انتظار می رود که مقامات مسئول، بخصوص نمایندگان مجلس، بجبران سهل انگاری های صورت گرفته قبلی و به استناد حقایقی که مرکز پژوهشهای مجلس در مورد زیانبار بودن این طرح بدست آورده بر جلوگیری از اجرای این طرح تا قبل از رسیدن به نقطه غیرقابل بازگشت اقدام کرده و از فاجعه جبران ناپذیر خشک شدن تالاب بین المللی شادگان جلوگیری کنند.   
موسوی زاده    
1402/2/6
 

برچسب ها : تالاب استان خوزستان سدسازی