خوزستان شکرستان ایران

خوزستان، سرزمین خوز، سرزمین نی های برافراشته که شهد زمین را در دل خود نهان کرده و سخاوتمندانه کام مردمان را شیرین می کنند.
نمایشگاه توسعه نیشکر و صنایع جانبی، مکانی کوچک، اما به وسعت پهندشت خوزستان، نمایشگر زیبایی بیکران طبیعت در کنار رنگ رنگ هنر، همراه با طعم خوش و بوی دلنشین نان تیری و قهوه و رنگین کمان پوشاک زنان بختیاری و محفل گرم مردان عرب، همراه با پرواز سنجاقک ها بر فراز نی ها که گویی نغمه سرایی می کنند و رقص ماهیان. 
استان خوزستان که نام خود را از "خوز" یا نی نیشکر گرفته است، از دیرباز مرکز عمده کشت نیشکر در ایران بوده است. هم اکنون با تلاش  شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، جایگاه دیرینه خود را در زمینه تولید شکر باز یافته است. علاوه بر این کارخانجات این شرکت در مراکز متعدد کشت و صنعت در حال تولید محصولات متنوعی مانند خوراک دام، الکل، نئو پان و ... می باشند که نقش مهمی در صنعت و اقتصاد خوزستان بر عهده دارند. اما تولید شکر عمده فعالیت و محصول اصلی شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی است.
یکی از مراکز قدیمی تولید شکر در خوزستان، مجتمع کشت و صنعت نیشکر هفت تپه است که فراز و نشیب های بسیاری را به خود دیده است. این مجتمع در سال ۱۳۹۴ به بخش خصوصی واگذار شد، اما به دلیل بحران های ناشی از  سوء مدیریت، در سال ۱۳۹۹ از بخش خصوصی خلع ید و در سال ۱۴۰۰  مدیریت آن به شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی واگذار شد. 
به گفته مهندس علیرضا دورباشی زاده مدیر عامل نیشکر هفت تپه، در طی مدیریت سابق بسیاری از دستگاه ها، امکانات فنی و ماشین آلات این مجتمع فرسوده و از مدار تولید خارج شده بودند، در بخش کشاورزی، تنها ۱۵۰۰ هکتار از زمین های مجتمع زیر کشت بود و بسیاری از کانال های آبرسانی از سرویس دهی خارج شده بودند. علاوه بر آن مشکلات بسیاری برای کارکنان این مجتمع ایجاد شده بود.
بنا به گفته مهندس دروباشی زاده،  در طی دوسال مدیریت مجتمع هفت تپه توسط شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، ۷۵۰۰ هکتار زمین این مجتمع زیر کشت رفت، ماشین آلات نوسازی و بازسازی و کانالهای آبرسانی احیا شدند. و پس از دو سال، در حدود ۸۰۰ هزار تن نیشکر برداشت شد که حدود ۷۰ تا ۸۰ هزار تن شکر از آن تولید خواهد شد.  
وی در ادامه از آزاد سازی ۵ هزار هکتار از زمین های تصرف شده توسط، و ابطال حدود ۲ هزار تمیلیارد تومان آرایی که بر علیه مجتمع هفت تپه صادر شده بودند خبر داد.   
مدیر عامل کشت و صنعت هفت تپه، در خصوص وضعیت کارکنان این مجموعه گفت: پرسنل این شرکت ساماندهی شده و علاوه بر طرح طبقه بندی مشاغل، بیمه و حقوق آنان با کارکنان توسعه نیشکر و صنایع جانبی همسان سازی شد. انتخابات کارگری انجام و نماینده کارگران مشخص گردید. 
وی در زمینه فعالیت های اجتماعی کشت و نیشکر هفت تپه، راه اندازی موزه هفت تپه، بازسازی سینمای هفت تپه و همچنین راه های ارتباطی روستایی منطقه، راه اندازی مدارس تلاش برای تبدیل مجتمع به یک مرکز گردشگری، اعطای لوازم التحریر رایگان به دانش آموزان و بسته های معیشتی به افراد نیازمند و ... را برشمرد. دورباشی زاده همچنین از فعال سازی مراکز صنعتی مانند بتن سازی، کارخانه های  تولید الکل، تولید خوراک دام، تولید ذغال صنعتی، حوضچه های پرورش،ماهی، مرکز تولید قارچ و بلدرچین، دامداری، و ... خبر داد و گفت: با توجه به موقعیت تاریخی شهر شوش، و دارا بودن امکاناتی مانند خط راه آهن که از میان مزارع نیشکر می گذرد، در تلاشیم در سال آینده هفت تپه به قطب گردشگری منطقه تبدیل شود. 
وی رعایت حفاظت از محیط زیست را از الزامات مجتمع هفت تپه برشمرد‌.
کشت نی، نخستین گام
مهمترین مرحله تولید شکر،  کشت نی می باشد. پروسه انتخاب و پرورش مناسب توسط موسسه تحقیقات کشت و صنعت و طی یک پروسه دقیق علمی صورت می گیرد. 
به گفته خانم جاودان، از مسئولین این موسسه،  برای بررسی صفات مختلف مانند عملکرد بالا، قند بالا، مقاومت در برابر آفات و بیماری ها و تنش های زنده و غیر زنده بر روی ارقام مختلف نیشکر اسکرین اولیه صورت می گیرد.
جاودان در ادامه گفت: به دلیل عرض جغرافیایی اهواز، نیشکر در مزرعه به گل نمی نشیند، به همین دلیل گونه های مختلف نیشکر،با انجام یک سری مراقبت های ویژه فتو پریودی، دما، رطوبت و تغذیه در گلخانه، وارد مرحله گل دهی می شده و پس از بررسی های میکروسکوپی و گرده افشانی،  بذر تولید می شود که از آن گیاهچه های بذری با تنوع ژنتیکی و صفات گوناگون تولید می شود که در مزارع تحقیقاتی کشت شده و طی یک پروسه ده الی دوازده ساله مورد بررسی قرار می گیرند تا مقاومت آنها در برابر آفات، سرمازدگی، باد گرم، و همچنین عملکرد نی و میزان قند مورد بررسی قرار گرفته و با شاخص های تجاری توسعه نیشکر مقایسه می شود و پس از تایید موارد فوق توسط موسسه اصلاح و تهیه نهال و بذر ، مجوز بهره برداری از آن صادر می شود.
یکی از فعالیت های نوین شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، مجسمه سازی با استفاده از باگاس یا پسماند نیشکر است. به گفته خانم لطیفی، رئیس اداره محیط زیست و انرژی مجتمع دهخدا، در راستای اهداف زیست محیطی،  پس از یک پروژه تحقیقاتی شش ماهه، با استفاده از باگاس،  فعالیت مجسمه سازی با موفقیت انجام شده و در آینده به صورت گسترده تری اجرا خواهد شد. بنا به گفته خانم لطیفی، مشارکت هنرمندان محلی در اجرای این پروژه، همچنین حفظ محیط زیست از مزایای این طرح است.
پیوند صنعت و هنر 
در نمایشگاهی که به همت کشت و صنعت دهخدا برگزار شد، علاوه بر نمایش جنبه گوناگون مردم شناسی و معرفی آداب و سنن، پوشاک و ... اقوام خوزستان، غرفه های صنایع دستی در این نمایشگاه برپا شده که محصولات متنوع را در اختیار علاقمندان قرار می دهند.
در یکی از غرفه ها، خانم چراغی،  هنرمند خطه اندیکا و فعال در زمینه تولید پوشاک زنان بختیاری تولیدات بسیار زیبای خود را در معرض علاقمندان قرار داده است، در غرفه دیگر، خانم رحیمی لرکی، هنرمند اهوازی با سی سال سابقه در زمینه بافت گلیم و چوغا، و در غرفه ای، خانم طیبه سادات قفل چی، احرام باف اهوازی حضور دارند. این هنرمندان ضمن تشکر از میزبانی خوب شرکت توسعه نیشکر و صنایع جانبی، حضور مردم در نمایشگاه را گسترده، اما استقبال آنها از صنایع دستی را اندک ذکر کردند. 
جا دارد از مسئولین محترم شرکت توسعه نیشکر بابت برگزاری نمایشگاه و مسئولین محترم صنایع دستی و میراث فرهنگی برای فعالیت هنرمندان بومی، معرفی آثار و تشویق مردم به خرید آثار ارزشمند  آنان زمینه مناسبی را فراهم آوردند.

برچسب ها : خوزستان شکرستان ایران کشت و نیشکر هفت تپه