غذادهی بی‌رویه به حیوانات خصوصا سگ‌ها یکی از عوامل برهم خوردن اکوسیستم، افزایش زاد و ولد حیوانات در شهر و ناامنی مردم شده است.

 برنامه زمانه یکشنبه شب به سراغ موضوع  نگهداری از حیوانات رفت و در گفت‌وگویی با حسین آخانی پژوهشگر حوزه محیط زیست به بررسی ابعاد این موضوع پرداخت.

حسین آخانی در پاسخ به این سوال که انگیزه مردم از غذا دادن به حیوانات چیست، گفت: من اول صدا و سیما را مقصر می‌دانم که به مردم آموزش نداده و باعث اقبال مردم به شبکه‌های ماهواره‌ای شده است. این شبکه‌ها به شدت در زمینه حمایت از سگ و گربه مشغول فعالیت هستند و بخش زیادی از مردم به علت عدم آگاهی موافق غذادهی به حیوانات ولگرد هستند. اما بخش مهم‌تر ماجرا منافع اقتصادی است.

وی افزود: اگر به اینستاگرام نگاه کنید صفحات زیادی پیدا می‌کنید که غذادهی به حیوانات را تبلیغ می‌کنند و برای آن پول جمع می‌کنند. خیلی افراد از خارج از کشور هم به این افراد کمک می‌کنند. در ثانی گروهی هم هستند که با واردات و تولید غذا‌های خشک حیوانات، مردم را به غذادهی ترغیب می‌کنند. درنتیجه تعداد این حیوانات خیابانی زیاد می‌شود و مراکزی برای عقیم سازی حیوانات وارد تبلیغ می‌شوند.

او در ادامه به خلأ قانونی در خصوص نگهداری حیوانات اشاره کرد و گفت: ما در زمینه نگهداری حیوانات خانگی خصوصا سگ و گربه قانون مدونی نداریم. اگر اجازه دهیم که مردم سگ و گربه‌های خود را ثبت و عقیم کنند می‌توان این موضوع را مدیریت کرد. دولت آلمان قانونی دارد که اگر شهروندی می‌خواهد سگ داشته باشد باید مالیات آن را بپردازد. وقتی در ایران سگ ممنوع است باعث می‌شود که عده‌ای به عنوان مبارزه مدنی از این قضیه سواستفاده کنند.

آخانی افزود: البته پدیده تنها شدگی خانواده‌ها هم مزید بر علت است. بسیاری از خانواده‌های شهری تنها هستند و به محبت نیاز دارند. اینجا به غذا دادن به سگ و گربه گرایش پیدا می‌کنند. اما مهم‌ترین موضوع خلأ قانونی در این مسئله است. وقتی قانونگذار قانون را به درستی اجرا نمی‌کند موضوع به مشکل و بحران تبدیل می‌شود. مثلا در بسیاری از کشور‌ها مانند دبی غذا دادن به سگ‌ها جریمه دارد. به دلیل اینکه این موضوع باعث آسیب زیادی به تنوعات زیستی می‌شود. 

وی در ادامه به وقوع فجایعی در پی غذادهی به حیوانات ولگرد اشاره کرد و گفت: در سال‌های اخیر به دلیل تبلیغات شبکه‌های مجازی و حمایت‌های سنگین مالی، جمعیت سگ و گربه به شدت افزایش یافته است. هر اکوسیستمی یک هرم غذایی دارد. هرچقدر به طرف بالای هرم می‌روید جثه حیوانات بزرگتر و تعداد آن کمتر می‌شود، چون حیوانات بزرگتر حیوانات کوچک‌تر را شکار می‌کنند. در کره زمین تعداد شیر و پلنگ کمی وجود دارد. اما وقتی سگ و گربه مورد حمایت انسان قرار می‌گیرند و هیچ دشمن طبیعی ندارند، باعث افزایش نجومی تعداد این حیوانات می‌شوند.

او در ادامه بیان کرد: الان آمار دقیقی از حیوانات ولگرد نداریم، اما حدود دو تا ده میلیون تخمین زده شده است. این حیوانات هیچ دشمنی ندارند و این باعث حمله آنها به بقیه موجودات زنده می‌شود. بر اساس مقالات علمی به طور دقیق گربه‌ها در صدر مهاجم‌ترین حیوانات کره زمین قرار دارند. گربه‌ها فقط در آمریکا یک میلیارد و هشتصد حیوان را می‌خورند. یازده گونه جانوری توسط سگ‌ها منقرض شده‌اند. هفده یوز نایاب ایرانی توسط سگ‌ها کشته شده‌اند. در صورتیکه کل حیات وحش بزرگ ما چیزی حدود دویست هزار حیوان بزرگ مثل پلنگ و خرس و قوچ دارد. 

این استاد دانشگاه عنوان کرد: وقتی حداقل دو میلیون سگ در مقابل دویست هزار حیوان وجود داشته باشد دچار خسارات زیست محیطی می‌شویم. سگ‌ها توله‌های حیواناتی مثل پلنگ و ببر را می‌خورند. وقتی این سگ‌ها وارد جمعیت حیات وحش می‌شوند باعث انتقال بیماری‌های بسیاری می‌شوند. البته جدیدا با پدیده جالبی در تهران با عنوان کفتر چاهی ولگرد مواجه شده‌ایم. خطر این پرنده از گربه کمتر نیست. در اروپا به این پرندگان موش‌های پرنده می‌گویند، چون ناقل بیماری هستند. 

آخانی افزود: طبق مقالات علمی هشتاد کبوتر در سال می‌توانند یک تن فضله تولید کنند. در محل زندگی بنده حدود سیصد کبوتر زندگی می‌کند که باعث تولید سه تن فضله می‌شود. این فضله‌ها باعث انتقال بیماری‌هایی مانند قارچ‌های کشنده و کنه می‌شود. این غذادهی‌ها باعث افزایش جمعیت کلاغ‌ها هم می‌شود. کلاغ هم جزو حیوانات مهاجم است که تخم بقیه پرندگان را می‌خورد. به همین دلیل سازمان‌های حفاظت از محیط زیست در جهان تاکید زیادی دارند که نباید به موجودات مهاجم غذارسانی کنیم.

 باشگاه خبرنگاران جوان  اجتماعی  محیط زیست