نگاهی به کتاب‌های ستایش‌شده از سوی رهبر انقلاب؛ (۶) دُردانه‌های جنگ

 رهبر معظم انقلاب از نویسنده کتاب «آب هرگز نمی‌میرد» تشکر کردند که یاد و خاطره شهدایی همچون «میرزامحمد سلگی» و دردانه‌های دفاع مقدس را زنده نگه می‌دارد.  

امروز چهاردهم فروردین و پنجمین سالگرد عروج سردار دفاع مقدس و فاتح عملیات مرصاد است؛ جانباز شهید میرزامحمد سلگی که رهبر انقلاب با خواندن کتاب خاطرات این سردار دفاع مقدس بر حاشیه کتاب آب هرگز نمی میرد، از سردار سلگی و علی چیت‌سازیان به عنوان دو نفر از ستارگان اقبال همدان یاد کرده و نوشتند: در میان کتاب های خاطرات جنگ، این، یکی از بهترین‌ها است. نگارش درست و قوی، ذوق سرشار، سلیقه و حوصله، همّت بلند، همه با هم دست به کار تولید این اثر شده‌اند.

در این تقریظ که در بهمن ۹۵ رونمایی شد، آمده است: سلام بر یاران حسین (ع) و سلام بر لشگر انصارالحسین همدان؛ و سلام بر شهیدان، دلاوران، فدائیان، شیران روز و عابدان شب؛ و سلام بر شهید زنده میرزا محمد سُلگی و بر همسر باایمان و صبور او؛ و سلام بر حمید حسام که دردانه‌هایی چون سُلگی و علی خوش‌لفظ را به ما شناساند. ساعت های خوش و باصفائی را با این کتاب گذراندم.

سرمایه‌ گمنامی را با هیچ قیمتی عوض نکرد

کتاب آب هرگز نمی‌میرد، روایت خاطرات فرمانده‌ گردان حضرت ابالفضل (ع) لشکر انصارالحسین (ع) استان همدان است؛ سرداری که نویسنده‌ کتاب در بیان خصوصیات فردی او نوشته است «سردار میرزامحمد سلگی فرمانده‌ شهیدانی است که خون قلبشان را نثار حسین (ع) کرده‌اند. او از تبار انصارالحسین (ع) است و حاضر نیست سرمایه‌ گمنامی را در این دنیا با هیچ قیمت معاوضه کند. مشکل کار اینجاست که او بیان خاطرات خود را نوعی حدیث نفس می‌داند و از نظر او باید همچنان مهر سکوت بر لب زد و گمنام ماند و این معامله یعنی عملکرد خود در هشت سال دفاع مقدس را برای فردای خود و قیامت یوم تبلی السرائر گذاشت.(صفحه ۷)

رتبه نخست جایزه‌ جشنواره‌ جلال آل احمد در سال ۱۳۹۴ به کتاب آب هرگز نمی‌میرد، رسید و این کتاب، فقط روایت زندگی یک فرد نیست بلکه مرور مشاهدات این فرد از جنگ‌ها، راهبردهای جنگی و سرنوشت سایر همرزمان میرزامحمد سلگی است که در فصل‌های گوناگون کتاب با آن‌ها آشنا می‌شویم.

طرحی نو در تاریخ شفاهی

حسام در مقدمه این کتاب ۳۸۲ صفحه‌ای که توسط بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس منتشر شده، نوشت: آب هرگز نمی میرد، روشی تازه و طرحی نو در تاریخ شفاهی است که با محوریت خاطرات سردار میرزا محمد سلگی و روایت جمعی از رزمندگان گردان حضرت ابالفضل و چهار فرمانده لشکر ۳۲ انصار الحسین به سامان رسیده است. این روش برای دست یافتن به روایتی جامع و متواتر و کامل از خاطرات بوده است؛ با این حال اذعان می کنم با وجود این تلاش جمعی، به باطن کربلا یا همان «سر مگوی حاج میرزا» نرسیده‌ام که آن حقیقت بزرگ نه از طریق واژه ها و بیان خاطرات که فقط با زبان زخم ها و تیر و ترکش هایی که بر سر و سینه و دست و دو پای قطع شده حاج میرزا نشسته، روایت می شود. (صفحه ۸)

اشک به جای خاطره

وی افزود: چراغ دل حاج میرزا با یاد و نام حضرت ابالفضل(ع) روشن بود. ما هم فتیله این چراغ را بالا کشیدیم تا دلش نرم شد و مجلس ما گرم؛ مجلسی که ۲۰ ماه به طول انجامید و هرگاه به نام مبارک ابالفضل و ذکر آب و یاد شهدا می رسیدیم، مجلس، روضه می شد و هر جا رشته کلام به زخم های مکررش می رسید، به جای خاطره، اشک تحویلمان می داد.

مجاهدت تا لقاءالله

سرانجام این سردار جانباز در سال ۹۹ در چنین روزی به دوستان و همرزمانش شهیدش پیوست و رهبر انقلاب در پیامی نوشتند: این مجاهد فداکار در دوره پس از پایان دفاع مقدس نیز با تحمل زنج جسمانی، مجاهدت در راه خدا را ادامه داد تا به لقاء الله پیوست.

چرا «آب هرگز نمی‌میرد»؟

نویسنده که نام کتاب را از لابلای صحبت های سلگی انتخاب کرده، از زبان شهید در پائیز سال ۶۵ و در پادگان شهید مدنی دزفول که در انتظار اتوبوس های اعزامی از نهاوند بودند، اینگونه روایت می کند: ستون اتوبوس های پر از بسیجی مثل فوج ملائک رسیدند و آخرین اتوبوس جلوی چادرهای گردان ایستاد. داخل اتوبوس رفتم. شیشه های اتوبوس از بخار نفس بسیجی ها عرق کرده بود. فرصت خیر مقدم نبود. بسیجی ها صلوات فرستادند و ساک هایشان را برداشتند و پیاده شدند. آخرین نفر یا انگشت، روی شیشه بخار کرده نوشت «اب هرگز نمی میرد.» از این ذوق‌ورزی خوشم آمد. جمله لطیف و شاعرانه‌ای بود که در آن هوای بارانی خیلی به دلم نشست. این بسیجی از نوشتن این جمله حتما منظوری داشت. از خودش سوال کردم «اخوی! این نوشته دلنشین تو روی اتوبوس را توی دلم نوشتم اما خواستم بدانم منظور خاصی از نوشتن آن داشتی یا نه؟»

قیافه بسیجی خیلی شبیه شهید حمید هاشمی بود؛ همان جوان نورانی و خوش سخنی که در حضور فرماندهان عالی جنگ، قبل از عملیات والفجر هشت در پادگان شهید مدنی سخنرانی کرد. اصلا یک لحظه فکر کردم که او خود حمید هاشمی است. در جوابم گفت «آب نشانه روشنایی است. همه چیز زنده به آب است و تا آب هست، زندگی هست. ما برای جاودانه ماندن به جبهه آمده آیم و الان، باران که رمز جاودانگی است، دارد از آسمان خدا می بارد. این‌طور نیست؟»

جوابی ندادم. پیشانی‌اش را بوسیدم و در این حال و هوا فکر کردم که این جمله می تواند دو معنا داشته باشد؛ نخست این که آب، با نام گردان ما مرتبط است و آن آب که هرگز نمی میرد، خود آقا ابالفضل است و دوم این که آب، اشاره ای به منطقه عملیاتی است که به ذهن زلال این بسیجی خطور کرده است و استفاده از واژه آب ممکن است اشاره به منطقه‌ای آبی مثل هور یا رودخانه‌ای وحشی مثل اروند یا جزیره مجنون باشد.(صفحه ۲۵۲)

مخاطبان کتاب «آب هرگز نمی‌میرد»

این کتاب برای هر قشر و سن و سالی مفید است؛ از نوجوان ۱۶ ساله گرفته تا پیرمرد ۷۰ ساله. چون در خاطرات شهید سلگی همه گونه مطالب اعتقادی، تاریخ جنگ، مدیریتی، خانوادگی و نظامی دیده می شود. شاید بتوان این گروه ها را به این شرح تقسیم بندی کرد:

۱. رزمندگان هشت سال دفاع مقدس که بیشتر آنان در زمان جنگ جوانان یا نوجوانانی بودند و حالا با خواندن عملیات های کربلای چهار و پنج و مرصاد، خاطرات خود را مرور می کنند.

۲. جوانان و نوجوانانی که آن دوره را درک نکردند و با خواندن این کتاب با مشکلات و فراز و نشیب های جنگ آشنا می شوند.

۳. خانواده های شهدا که ایثارگری های فرزندان این مملکت را می خوانند و به چنین فرزندانی افتخار می کنند.

۴. مدیران و مسئولان کشوری و لشکری که مدیریت فرماندهان آن دوران را الگوی کاری و اخلاقی خود قرار دهند.

۵. عاشقان حسینی و ارادتمندان حضرت ابوالفضل که هر سال قصه آب و عطش را مرور می کنند و می گویند «یا لیتنا کنا معکم» و با خواندن این کتاب درس های عاشورایی رزمندگان اسلام در شب های حمله را با شب عاشورا مقایسه می کنند.

۶. عاشقان کلام الهی و خطبه های امیر مومنان می توانند در این کتاب مصداق های آیات قرآن و کلام امیر مومنان را از زبان فرمانده گردان حضرت ابالفضل و لشکر ۳۲ انصارالحسین در سخنرانی های قبل از عملیات ها و رجزخوانی های عاشورایی در هنگام حمله به دشمن مرور کنند.

۷. دوستداران فرهنگ جهاد و شهادت و اصحاب رسانه که می توانند موضوع های گوناگونی را در جای جای این کتاب همچون فرهنگنامه جبهه و شهادت پیداسردار شهید سلگی در عملیات های دفاع مقدس مرور کنند.

۸. تمام کسانی که به آب و خاک وطن عشق می ورزند و دوست دارند بدانند که چگونه رزمندگان در هشت سال دفاع مقدس با چنگ و دندان از کشور دفاع کردند و اجازه ندادند یک وجب از خاک میهن در اشغال دشمن بماند.

مطالب جالب و درس‌آموز کتاب آب هرگز نمی میرد به قدری متنوع و گسترده است که در یک گزارش قابل عرضه نیست و حق مطلب ادا نمی شود؛ از ویژگی‌های پدر میرزامحمد یا سوابق انقلابی شهید سلگی و آشنا شدنش با گروه انقلابی ابوذر گرفته تا مطالبی همچون دسته منتظران شهادت، بمباران پادگان ابوذر سرپل ذهاب به عنوان تلخ‌ترین حادثه تاریخ حادثه جنگ رزمندگان استان همدان، ماجرای غم انگیز قبول قطعنامه ۵۹۸ در سال ۶۷ و مقابله با گروهک منافقین که سلگی با وجود مشکل قطعی دو پا با برانکارد در منطقه عملیاتی مرصاد حضور یافت و شر منافقین را کم کرد.

نمره ۲۰ شهید همدانی به سلگی

یکی دیگر از نکات کتاب بیان ویژگی‌های منحصر به فرد میرزامحمد است؛ همچون سخنرانی هایی که در تاریکی شب برای رزمندگان داشت تا چشمانش به چهره‌های خسته و نورانی نیروهایش نیافتد یا بیان ویژگی های شهید سلگی از زبان سرداران دفاع مقدس نیز از نکات جالب کتاب است. مثلاً شهید حاج حسین همدانی گفت «اگر در تاریخ جنگ بخواهند شناسنامه فتح قله کدو در عملیات والفجر دو را بنویسند، نام میرزامحمد سلگی به عنوان فاتح این قله باید ثبت شود. از نظر من که فرمانده‌اش بودم، او نمره ۲۰ گرفت.» (صفحه ۷۷)

دعای همسر شهید سلگی

پروین سلگی که رهبر انقلاب در تقریظ کتاب، بر این همسر با ایمان و صبور شهید سلگی درود فرستاده، گفت: خودم را برای هر خبری آماده کرده بودم به جز خبر شهادت حاجی. حتی تحمل گفت‌وگو درباره این موضوع را هم نداشتم. او می‌خواست کم‌کم مرا آماده کند اما من به گریه می‌افتادم و حاجی ادامه نمی داد.

این همسر شهید افزود: سال ۱۳۶۵ پدرم شهید شد. همان سال برادرم هم شهید شد. وقتی حاج میرزا می خواست برای عملیات برود، گفتم «خدایا! من که نمی توانم مانع رفتن او شوم. مپسند که من بیش از این بی‌کس شوم. کاری کن که او زنده بماند ولو با دست و پای بریده» و همین هم شد.(صفحه ۱۴۴)

برچسب ها : دفاع مقدس شهید نهاوند حمید حسام