ضرورت مطالعه بیشتر برای آبگیری سد چم شیر!

                                      
آغاز شمارش معکوس آبگیری سد چم شیر در استان کهگیلویه و بویر احمد، موجی از نگرانیها را در میان کارشناسان و صاحب نظران سازه های آبی و زیست محیطی از بوجود آمدن یک فاجعه زیست محیطی و اقتصادی دیگر بوجود آورده است. این سد که در نزدیک شهر دوگنبدان برروی رودخانه زهره احداث شده درست در جائی احداث شده که همانند سد گتوند علیا تشکیلات زمین شناختی گچساران در بستر آبگیر آن قرار دارد و پیش بینی شده است که که با آبگیری این سد همچنانکه در مورد سد گتوند علیا رخ داد، نمک وگچ تشکیلات گچساران در آب دریاچه پشت سد حل شده و علاوه بر افزایش درجه شوری آب رودخانه زهره و کاهش آبدهی آن، خسارات زیاد زیست محیطی و لطمه جبران ناپذیر به زمینهای کشاورزی و کشاورزان پائین دست وارد شود.
عدم توجّه به ظرفیتها و استعدادهای طبیعی مناطق یعنی بی توجّهی به مطالعات صورت گرفته در آمایش سرزمین و اجرای طرحهای باصطلاح عمرانی نامتناسب در مناطقی که از زیرساختها و ظرفیتهای لازم برای این طرحها برخوردار نبوده اند جز به زیان کشور و از دست دادن منابع ارزشمند نتیجه ای نداشته است و تکرار این اشتباهات بهیچوجه قابل توجیه نیست. امّا تکرا این اشتباهات با وجود تجارب عبرت آموز بیشماری از این دست در کشور همانطور که بارها متذکّر شده ایم تنها یک عّلت می تواند داشته باشد و آنهم اعمال نفوذ افراد ذینفع و ذینفوذ مناطق و تدوین و تصویب چانه ای بودجه عمومی کل کشور است. که یکی از شاخص ترین مصادیق آن اعمال نفوذ مقامات متنفّذ بعضی استانهای کویری برای انتقال آب از سرشاخه های رودخانه های استان خوزستان به آن استانها برای استفاده های کم بازده و در نتیجه عدم تأمین کامل حقابه کشاورزی و تالابهای استان خوزستان و محروم کردن مردم ایران از کشت کامل زمینهای کشاورزی پربازده این استان بوده است.
امّا در مورد بهره برداری از سد چم شیر باید گفت که این کار علاوه بر کاهش جریان آب در رودخانه زهره و در نتیجه محرومیت کشاورزان پائین دست در ناحیه شرقی خوزستان از آب مورد نیاز و معطل ماندن بسیاری از زمینهای کشاورزی مرغوب و نیز کاهش ورودی و خشک شدن تدریجی بعضی تالابها، از آنجا که در حوزه آبگیر این سد تشکیلات نمکی و آهکی سازند گچساران وجود دارد پیش بینی می شود که با آبگیری این شد و انحلال نمکهای این سازند فاجعه دیگری همچون فاجعه سد گتوند علیا رخ دهد و با شور شدن آب رودخانه زهره، زمینهای کشاورزی پائین دست آن بتدریج بازدهی خود را از دست دهند. لذا براساس نظر بسیاری از کارشناسان و علیرغم هزینه زیادی که صرف احداث این سد شده مصلحت این است که فعلاً از آبگیری سد خودداری شده و با مطالعه بیشتر و استماع نظرات کارشناسان خبره و مقایسه سود و زیان و در نظر گرفتن منافع ملّی حتّی اگر لازم باشد بکلی بهره برداری از این سد متوقف گردد و این تجربه زیانبار را که به احتمال زیاد ناشی از تأثیر شیوه چانه زنی در تصویب و تخصیص اعتبارات است، بویژه نمایندگان مجلس در تصویب بودجه عمومی مورد توجّه قرار داده و مانع اعمال نفوذ مقامات متنفّذ در تصویب و تخصیص اعتبارات طرحهائی شوند که خسارتبار بوده و مغایرت آنها با منافع ملّی کاملاً مشهود است.
موسوی زاده      
1401/9/22
 

برچسب ها : سد چم شیر آبگیری سد چم شیر استان کهگیلویه و بویر احمد