ضرورت تحقیق و تفحص در مورد سدسازیهای کشور!

                               

با اعلام آمادگی وزارت نیرو جهت آبگیری سد چم شیر در استان کهگیلویه و بویراحمد و ابراز نگرانیهای کارشناسان سازه های آبی و متولیان محیط زیست کشور از این اقدام، کمتر از یکماه پیش بود که در همین ستون بر ضرورت مطالعه بیشتر برای این کار تاکید کردیم تا مبادا با اقدام عجولانه در آبگیری این سد، که به اعتقاد مقامات سازمان حفاظت محیط زیست ابهامات زیست محیطی بسیاری در بهره برداری از آن وجود دارد، برای کشور مشکلی بوجود آید.
این سد در نزدیک شهر دوگنبدان برروی رودخانه زهره درست در جائی احداث شده که تشکیلات زمین شناختی گچساران و چشمه های آب شور در بستر آبگیر آن قرار دارد و پیش بینی شده است که با آبگیری این سد علاوه بر افزایش درجه شوری آب رودخانه زهره و کاهش آبدهی آن، خسارات زیاد زیست محیطی و لطمه جبران ناپذیر اقتصادی به کشاورزان پائین دست وارد شود. همچنین با وجود لایه های نفتی در این بستر،  وقوع فاجعه زیست محیطی جبران ناپذیر حتمی بنظر می رسد.
براین اساس طی هفته های گذشته موجی از نگرانیهای کارشناسان و صاحب نظران و گروههای حساس به مسائل زیست محیطی را شاهد بودیم که بر جلوگیری از آبگیری سد اصرار داشتند و ما هفته گذشته نیز در همین ستون بخشی از این نگرانیها را منعکس کردیم. اینک خبر می رسد که علیرغم اصرار وزارت نیرو بر بی اشکال بودن آبگیری و بهره برداری از آن، سازمان حفاظت محیط زیست کشور بدلیل ابهامات متعدّد زیست محیطی در بهره برداری از این طرح،بر تعویق آبگیری سد تا زمان راستی آزمائی و رفع ابهامات اصرار کرده و لذا علیرغم تعیین پایان آذر به عنوان زمان آبگیری سد، خوشبختانه فعلاً اینکار متوقّف شده است.  ‌
اگرچه نمی توان منکر نقش بعضی سدها در جلوگیری از هدررفت آبها، سیراب کردن زمینهای زراعتی پائین دست، تامین آب شرب میلیونها انسان و مانند آن شد لیکن بدیهی است که اگر سدی با مطالعات دقیق و بررسی های علمی ساخته نشود، نه تنها سودی نخواهد داشت بلکه موجب زیانهای زیست محیطی، اقتصادی و اجتماعی جبران ناپذیر خواهد شد. همچنانکه متخصصین حفاظت از محیط زیست، یکی از عوامل مهم تخریب محیط زیست را سدسازیها عنوان می کنند که حتی می تواند عامل بیابان زائی شده و در کشورما بدلیل وجود اقلیم خشک و تبخیر فوق العاده آب پشت سدها، بسیاری از سفره های زیرزمینی را نیز نابود کند. بررسی‌های صورت گرفته از اثرات منفی سدها بر روی محیط زیست فیزیکی، بیولوژیکی و اجتماعی موجب شده است که بسیاری از کشورهای توسعه یافته از دهها سال پیش نه تنها سدی نسازند بلکه به جمع کردن و برچیدن سدهای خود به قیمت‌های بسیار گزاف بپردازند تا اثرات منفی آنها را بر محیط زیست از بین برده و رودخانه ها و سفره های آب زیرزمینی خود را احیاء کنند.   ‌
اینک با حساسیتهای ایجاد شده در مورد سد چم شیر بنظر می رسد که فرصت خوبی فراهم شده باشد تا تحقیق و تفحصی جدی در مورد سدسازی در ایران، منافع و مضار سدهای موجود و علل و عوامل اجرای طرحهای سدسازی زیان ده صورت گیرد تا برای رفع خطاهای انسانی و فنی در حوزه سدسازی اقدامی جدّی صورت گیرد. 
ان شاء ... .
موسوی زاده

برچسب ها : سدسازی محیط زیست سد چم شیر