راهکارهای مقابله با بلایای طبیعی!

                                
 
اگرچه سازمان ملل  21 مهرماه برابر با  13اکتبر را روز جهانی مقابله با بلایای طبیعی نامگذاری کرده لیکن در کشور ما بمنظور بزرگداشت جان باختگان زلزلهِ ۶٫۶ ریشتری ۵ دی ماه ۱۳۸۲ بم و یادآوری و عبرت گیری از این حادثهِ دلخراش که به مرگ بیش از26  هزار نفر، مصدومیت ۳۰ هزار نفر، بی خانمانی بیش از یکصد هزار نفر و تخریب بسیاری از منازل، ساختمانهای دولتی و زیر ساختها منجر گردید، روز ۵ دی ماه به عنوان "روز ملّی ایمنی در برابر زلزله و کاهش اثرات بلایای طبیعی" نامگذاری شده است. امّا قبل از آن نیز در سال ۱۳۶۹کشور ما زمین لرزهِ ۷٫۴ ریشتری رودبار و منجیل استان گیلان را به خود دیده بود که با بیش از ۳۷ هزار کشته، ۶۰ هزار زخمی، ۵۰۰ هزار بی خانمان، تخریب ۲۰۰ هزار منزل مسکونی و خسارتی ۲۰۰ میلیارد دلاری، در ردیف مرگبارترین   زلزله های جهان در صد سال گذشته قرار گرفت و بعد از این زلزله بود که مجلس شورای اسلامی در ۱۶مرداد ۱۳۷۰ قانون تشکیل کمیته ملی کاهش اثرات بلایای طبیعی را به تصویب رساند که‌ در تبصره ۴ آن وزارت کشور موظف شده است که هر ۶ ماه یک بار نتایج مربوط به مطالعات و تحقیقات ‌و راه حلهای پیشنهادی را اطلاع رسانی کند .‌
در ماده ۱ آئیننامه اجرائی این قانون نیز پیش بینی شده است که به منظور پیشگیری و کاهش اثرات ناشی از بلایای طبیعی، مبادله اطلاعات، ‌مطالعه و تحقیقات علمی، کمیته ملّی کاهش اثرات بلایای طبیعی تشکیل ‌شود. امّا از نکات تأسفباری که در زلزله های زنجیره ای سالهای گذشته آشکار شد این است که علیرغم وجود قوانین نسبتاً کارآمد برای مقابله با بلایای طبیعی و یا کاهش آثار زیانبار آنها، به دلیل کوتاهی دستگاههای ذیربط و سهل انگاری دستگاههای نظارتی، در کشور پر حادثه ای مثل ایران که بنا به اعتراف مسئولین از ۴۱ حادثه طبیعی در جهان  31 مورد در آن رخ می دهد، چنان بوده که هر حادثه طبیعی به یک مصیبت تبدیل شود و در هنگام بروز این مصائب، آنانکه حضور و تلاششان کمتر به چشم می خورده بعضاً همان مدیرانی بودند که طبق مقرّرات بیشترین مسئولیت را در پیشگیری از بحران یا مقابله با آثار زیانبار آن داشته اند. همچنانکه بطور مثال کمتر شنیده شده که در دلتهای گذشته، وزارت کشور در اجرای تبصره ۴ قانون فوق الذکر گزارش شش ماهه ای داده باشد و یا وزارت راه و شهرسازی در ارتباط با ایمنی در برابر زلزله و آماده سازی مردم برای مواجهه با آن به اقدامی چشمگیر و مؤثّر دست زده باشد.
  ‌ از آنجا که ایران بر روی کمربند جهانی زلزله قرار دارد لذا فراهم کردن آمادگیهای لازم برای مقابله با این بلای طبیعی بسیار ضروری است و از آنجا که علاوه بر عمق کانون زلزله، نوع ساخت و سازها و مصالح مصرفی در ساخت بناها از یک طرف و اطلاع و آمادگی عمومی در چگونگی رویاروئی با زلزله و حفظ ایمنی، از طرف دیگر، در میزان خسارات جانی و مالی ناشی از زلزله بسیار تأثیرگذار است لذا دولتها و مراجع قانونگذاری با تدوین مقررات و قوانین و آئیننامه هائی غالباً اثرگذار کوشیده اند تا نقشی مؤثّر در فراهم کردن این آمادگیها داشته باشند امّا سهل انگاری در آموزش مردم و اجرای مقرّرات توسط دستگاههای مجری معمولاً مانع توفیق مطلوب در پیشگیری از اینگونه حوادث و کاهش خسارات آنها بوده که امیداست با جدیتی که دولت سیزدهم در رفع این نواقص دارد شاهد پیشرفتی چشمگیر در مقابله با بلایای طبیعی باشیم. ان شاء ... .
موسوی زاده
 

برچسب ها : بلایای طبیعی خسارت زلزله