مدیر برنامه‌ریزی منابع آب مخازن سدها و رودخانه‌های سازمان آب و برق خوزستان با اشاره به شكسته شدن ركورد خشكسالی در رودخانه‌های كرخه و دز گفت: آبدهی رودخانه‌های خوزستان نسبت به شرایط نرمال 41 درصد كاهش داشته كه بیشترین آن در كرخه و دز است.
علی شریفی روز سه شنبه در گفت وگو با ایرنا مجموع آورد رودخانه‌ها به مخازن سدهای استان را از ابتدای سال آبی تاكنون 9.11 میلیارد مترمكعب عنوان كرد كه نسبت به مدت مشابه پارسال و نسبت به شرایط نرمال 41 درصد كاهش داشته است.
به گفته وی، سال آبی گذشته آورد به سدهای استان در حدود 20 میلیارد مترمكعب بوده و شرایط تقریبا برابر سال‌های نرمال بوده است.
وی تصریح كرد: با خشكسالی بی‌سابقه‌ای به ویژه در حوضه‌های دز و كرخه مواجه هستیم كه تمام ركوردهای 50 سال گذشته را شكسته است و امسال را در رتبه نخست خشكسالی قرار می‌دهد، به طوری كه آورد این 2 حوضه در فروردین و اردیبهشت نسبت به سال‌های نرمال 80 درصد كاهش داشته است.
شریفی با اشاره به كاهش آورد رودخانه‌های خوزستان در تمام حوضه‌های آبی، توضیح داد: آورد حوضه كرخه نسبت به پارسال 56 درصد و نسبت به شرایط نرمال 46 درصد كاهش نشان می‌دهد، آورد حوضه دز نسبت به پارسال 50 درصد و نسبت به شرایط نرمال 51 درصد كاهش داشته، آورد حوضه كارون نسبت به پارسال 29 درصد و نسبت به شرایط نرمال 31 درصد كاهش دارد، آورد حوضه مارون نسبت به پارسال 12 درصد و نسبت به شرایط نرمال 37 درصد كاهش داشته و آورد حوضه جره نسبت به پارسال 27 درصد و نسبت به شرایط نرمال 51 درصد كاهش نشان می‌دهد.
كاهش 52 درصدی ذخیره سدها
مدیر برنامه‌ریزی منابع آب سازمان آب و برق خوزستان با بیان اینكه از دی ماه پارسال تاكنون بارندگی موثری در حوضه‌های آبی استان اتفاق نیفتاده است، گفت: حجم مفید مخازن سدهای استان در حال حاضر 6.5 میلیارد مترمكعب است كه نسبت به پارسال 49 درصد و نسبت به سال‌های نرمال 52 درصد كاهش نشان می‌دهد.
وی حجم ذخیره سدهای استان را در شرایط نرمال 13 میلیارد مترمكعب عنوان كرد و اظهار داشت: در حال حاضر 6.5 میلیارد مترمكعب آب در مخازن سدها ذخیره شده و 58 درصد از مخازن سدهای استان معادل 6.7 میلیارد مترمكعب خالی است.
شریفی با بیان اینكه حجم مفید سدها نسبت به پارسال 49 درصد و نسبت به شرایط نرمال 52 درصد كاهش داشته است، افزود: بیشترین آبگیری در سدهای حوضه كارون بوده كه اكنون سه میلیارد مترمكعب ذخیره دارند، این در حالیست كه حجم ذخیره سدهای این حوضه در شرایط نرمال 6 میلیارد مترمكعب بوده كه امسال 42 درصد كاهش داشته است.
وی اضافه كرد: كمترین آبگیری نیز در سد كرخه با 1.1 میلیارد مترمكعب است كه نسبت به حجم ذخیره این سد در شرایط نرمال، 70 درصد كاهش دارد.
به گفته وی، اكنون حجم ذخیره سد دز 55 درصد، سد مارون 35 درصد و سد جره 52 درصد كمتر از شرایط نرمال است.
كشت شلتوك ممنوع شد
شریفی همچنین از ممنوعیت كشت برنج در همه حوضه‌های آبی خوزستان بر اساس مصوبه جلسه 12 اردیبهشت ماه ستاد بحران استانداری خبر داد.
وی گفت: در تابستان امسال ممنوعیت كشت فصلی در هیچكدام از حوضه‌های آبی نخواهیم داشت، اما محدودیت كشت در همه حوضه‌ها اعمال می‌شود و سطح زیر كشت مشابه سال‌های نرمال نخواهد بود.
شریفی افزود: حجم آبی كه برای كشاورزی اختصاص می‌یابد به ویژه در حوضه‌های دز و كرخه، حداقلی است و سهمیه هر كدام از حوضه‌ها طبق توافق انجمن‌ صنفی كشاورزی، جهاد كشاورزی و تعاونی‌ها تعیین شده است.
وی با بیان اینكه خروجی سدها طبق برنامه ریزی و مصوبه استانداری تنظیم و به ارگان‌های مرتبط ابلاغ شده است، اضافه كرد: بر اساس توافقات با استانداری و جهاد كشاورزی و متناسب با كشت‌های مصوب، احجام آب اختصاصی در هر حوضه مشخص شده است كه سهمیه كشاورزی (كشت‌های دائم، فصلی و شیلات) 4.3 میلیارد مترمكعب خواهد بود و مقرر شده است كه جهاد كشاورزی آن را بین مصرف كنندگان توزیع كند.
شریفی ادامه داد: در حال حاضر خروجی سد دز 75 مترمكعب برثانیه، خروجی سد كرخه 55 مترمكعب برثانیه، خروجی سد گتوند 220 مترمكعب برثانیه و دبی كارون در مقطع اهواز نیز 220 مترمكعب برثانیه است.
وی با اشاره به رهاسازی آب از سد مارون برای نخیلات شادگان بر اساس سهمیه مصوب از هفته گذشته، بیان كرد: به همین دلیل خروجی سد مارون اكنون 70 مترمكعب است كه پس از انجام برنامه رهاسازی موجی كه برای تامین عادلانه آب در این حوضه اجرا شده، دوباره به 10 مترمكعب برثانیه بازمی‌گردد.
سهمیه محیط زیست در برنامه ریزی آب
این مقام مسئول در ادامه گفت: برنامه ریزی منابع آب با اولویت تامین آب شرب، محیط زیست و كشاورزی انجام شده و تمام كنترل‌های لازم در مسیر برای جلوگیری از برداشت‌های غیرمجاز انجام می‌شود.
وی افزود: سهمیه محیط زیست در برنامه ریزی منابع آب لحاظ شده اما كاهش این سهمیه به دلیل برداشت‌های آب كشاورزی در طول مسیر است كه خواسته اداره كل محیط زیست جلوگیری از این برداشت‌هاست.
شریفی اضافه كرد: با توجه به اینكه برداشت آب كشاورزی در حوضه كرخه هنوز آغاز نشده، حدود 20 مترمكعب برثانیه آب از انشعابات این رودخانه وارد تالاب هورالعظیم می‌شود.
وی در مورد تامین نشدن حقابه تالاب شادگان از رودخانه جراحی، اظهار داشت: در پاییز گذشته 55 تا 10 آذر 99) سیلابی رخ داد و 300 میلیون مترمكعب آب وارد تالاب شادگان شد.
به گفته وی، در حوضه رودخانه كرخه اقدمات سازه‌ای و برنامه ریزی آب برای كشت‌های پایین دست انجام و تمهیداتی نیز برای تامین آب شرب روستاها پیش بینی شده است، اما كمبود آب برای گاومیش‌داران در حوزه مسئولیت‌های جهاد كشاورزی است.
شریفی گفت: در برنامه ریزی منابع آب باید تابستان و اوایل پاییز آینده در نظر گرفته شود، زیرا معمولا تا آذر ماه بارندگی موثری در حوضه‌ها نخواهیم داشت در حالیكه آب شرب و نیاز آبی كشت‌های تابستانه تا آبان ماه باید پیش بینی و تامین شود.
وی افزود: طبق مصوبه استانداری خوزستان ذخیره احتیاطی مخازن سدها نیز برای مصارف پایین دست برنامه ریزی شده به این معنی كه حداكثر ریسك را برای تامین نیاز آبی پایین دست و خسارت حداقلی به آنها پذیرفتیم.
بر اساس این گزارش، رابعی معاون سابق سازمان آب و برق نسبت به وقوع خشكسالی شدید مشابه سال 97 در استان هشدار داده و گفته بود كه با وقوع خشكسالی، امكان تامین آب مورد نیاز كشت شلتوك در تابستان امسال در حوضه‌های كرخه و مارون وجود ندارد.
خوزستان در 15 سال گذشته با خشكسالی مواجه بوده كه سال آبی 96697 یكی از شدیدترین خشكسالی‌ها بوده و مسئولان آن را شدیدترین خشكسالی نیم قرن اخیر اعلام كرده بودند. بارندگی‌های شدید 97798 اما وقوع سیلاب در خوزستان و خسارات بسیار در پی داشت. اكنون با گذشت 2 سال پرباران، خشكسالی دوباره به خوزستان بازگشته است.
همچنین سلیمانی دشتكی استاندار خوزستان اخیرا نسبت به تنش آبی در این استان هشدار داده اما گفته است: ارائه اطلاعات اشتباه از سوی دستگاه‌های مربوطه در استان باعث شده است كه در نشست شورای عالی آب كه هفته گذشته به ریاست معاون اول رییس جمهوری برگزار شد وزیر نیرو، خوزستان را فاقد تنش آبی معرفی كند و در نتیجه این استان از برخی منابع اعتباری در حوزه مقابله با تنش آبی محروم شده است.
استان خوزستان با تولید سالانه 2.17میلیون تن محصولات زراعی و باغی به ارزش 290هزار میلیارد ریال وعمل آوری 128 نوع محصول، از نظر كمیت و تنوع تولید جایگاه نخست كشوری را دارد.