حسنه ای ماندگار و نهادی بن بست شکن!

یکی از ویژگیهای مهم انقلاب اسلامی ایران که در مقایسه با سایر انقلابهای سیاسی و اجتماعی معاصر، استحکام و دوام بیشتر این انقلاب را موجب شده بهره گیری از تجارب تلخ و شیرین دوران طولانی مدّت و پرفراز و نشیب مبارزات ضدّاستبدادی و ضدّاستعماری ملّت ایران است. چنانکه تجربه تلخ انحراف انقلاب مشروطه که با مصادره مجلس شورای ملّی بوسیله روشنفکران غرب باور و غالباً وابسته به بیگانه آغاز گردید و برخلاف قانون اساسی و خواست مردم، به حذف نمایندگان مراجع دینی و تصویب قوانین مغایر احکام اسلامی منجر شد، تدوین کنندگان قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران را واداشت تا پس از پیروزی انقلاب و بر اساس آرمانهای مقدّس ملّت مسلمان ایران، شورای نگهبان را با ترکیب و اختیاراتی مناسب برای تشخیص عدم مغایرت قوانین و مقرّرات مصوّب با موازین اسلامی و قانون اساسی دراین قانون پیش بینی کنند، و مجلس شورای اسلامی موظّف شد تا تایید شورای نگهبان را برای تمام مصوبات خود در این قانون اخذ کند. 
امّا از آنجا که در هر سازوکار سیاسی وجود اختلاف قطعی است، در عمل مواردی پیش آمد که مجلس شورای اسلامی به دلیل شرایط خاص و بر اساس مصالحی، بر اجرای مصوبه ای اصرار داشت، لیکن شورای نگهبان به دلیل تشخیص مغایرت آن مصوبه با احکام شرع و یا قانون اساسی از تایید آن خودداری میکرد و کشور در تنگنائی ناگشودنی قرار می گرفت. امّا از آنجا که در یک کشور اسلامی و با وجود ولیّ فقیه در راس نظام، بن بست معنا ندارد، این تنگنا نیز با رهنمودهای رهبر کبیر انقلاب و طی چند مرحله برطرف گردید.ایشان در ابتدا برحسب احکام ثانویه اسلامی تصویب و اجرای موارد اختلافی بین مجلس و شورای نگهبان را به شرط موقّت بودن مصوبه و لغو خود به خودی آن پس از رفع ضرورت به رای اکثریت نمایندگان مجلس منوط کردند امّا برای اینکه این مجوز به طور بیرویه ای مورد استفاده قرار نگیرد در 17 بهمن 1366 دستور تاسیس نهادی را برای تشخیص مصلحت نظام، در مواردی که بین مجلس و شورای نگهبان اختلاف بوجود آید صادر کردند.
مجمع تشخیص مصلحت نظام که با توجه به اختیارات قانونی ولی فقیه مشروعیّت یافته بود، بهنگام بازنگری قانون اساسی در سال 68 در اصل 112 این قانون گنجانیده شد و مستشاری عالی رهبری نظام نیز بر وظایفش افزوده گردید. ‌این مجمع که مقام معظّم رهبری آنرا حسنه ای ماندگار و نتیجه هوشمندی و همه سونگری رهبرکبیرانقلاب وکامل کننده ارکان مدیریت عالی کشور می‌دانند، نهادی است که در دوره های مختلف عمر خود توانسته است با حل بعضی موارد اختلافی بین مجلس و شورای نگهبان، منشا خدماتی به کشور باشد و با دادن مشورت به مقام معظم رهبری در تدوین سیاستهای کلّی نظام مفید واقع گردد.
قابل ذکر است که در برهه ای کوتاه چنین بنظر رسید که این نهاد مقدّس، تحت تاثیر بعضی حبّ و بغضها، در معرض تصمیماتی مغایر با وظایف خود قرار گرفته باشد، امّا با بهینه سازی ترکیب آن در چند سال گذشته، پویائی و اثربخشی آن را در تامین مصالح نظام جمهوری اسلامی ایران بار دیگر شاهدیم.
موسوی زاده  ‌
1400/1117

برچسب ها : مجلس شورای اسلامی رهبر كبیر انقلاب شورای نگهبان